Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα παλαιότερα χρόνια όπου η ιατρική δεν είχε αναπτυχθεί και που η πιστοποίηση του θανάτου δεν ακολουθούσε πάντα τους κανόνες της επιστήμης, είναι πιθανό και στην πατρίδα μας άνθρωποι που βρίσκονταν σε κατάσταση νεκροφάνειας να είχαν ταφεί. (…) Μπορεί για τη νεκροφάνεια να μην υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία, αλλά στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ένα φαινόμενο ανάλογο της νεκροφάνειας, το φαινόμενο του Λαζάρου (Lazarusphenomenon το ονομάζουν οι επιστήμονες).[1]
Κανείς δεν το είχε προβλέψει. Οπως όλα τα κοσμοϊστορικά γεγονότα, το «1989» ήταν αναπάντεχο. Οι οξυδερκείς αναλυτές, όμως, όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Κλοντ Λεφόρ, προειδοποιούσαν ότι τα κομμουνιστικά καθεστώτα ήταν σε νεκροφάνεια, τουλάχιστον από την εποχή του Μπρέζνιεφ και μετά. Απλώς δεν γνώριζαν πώς θα επερχόταν ο θάνατος. Καθεστώτα θεμελιωμένα στο ψέμα, στην ανελευθερία και στην καταπίεση είχαν ημερομηνία λήξης. – Nikdo to nepředvídal. Tak jako všechny světodějné události, rok 1989 byl neočekaný. Prozíraví analytici, jako Kornilios Kastoriadis či Claude Lefort, však varovali, že komunistické režimy jsou ve stádiu klinické smrti, přinejmenším od brežněvovského období dále. Prostě nevěděly, že nadchází smrt. Režimy založené na lži, na nesvobodě a na útlaku měly předem dané datum spotřeby.[2]
↑Charidimos Cukas: Η περιπέτεια της ελευθερίας (Dobrodružství svobody) — Το συναρπαστικό 1989 και τα μεγάλα προβλήματα που κλήθηκαν να διαχειριστούν οι μετακομμουνιστικές χώρες, deník Kathimerini, tištěná verze, neděle 3.listopadu 2019, příloha Τέχνες και γράμματα, str. 1